Tekst: APC  Foto: APC

Adaševci, Šid, 26. februar 2019. – U prihvatnim centrima u Srbiji i dalje boravi veliku broj izbeglica. Prema informacijama koje su službenici APC/CZA prikupili prilikom redovnih obilzaka tranzitnih i prihvatnih centara, taj broj trenutno iznosi oko 3500 lica.

Veliki broj izbeglica čine porodice sa decom koje dolaze iz Avganistana, Iraka, Irana i manjim delom iz Sirije. Iako nezvanično, Mađarska legalnim putem uz pomoć tzv. liste, prima najviše četiri porodice mesečno, a većina porodica premeštaj iz prihvatnih u neki od tranzitnih centara, pre nego što dođu do Mađarske čekaju i do dve i po godine. Tokom dugog perioda boravka u kolektivnim centrima, veliki broj porodica suočava se sa gubitkom nade i strpljenja, iz dana u dan žive u neizvesnosti, čekajući da dođu na red, što uzrokuje napetost i depresiju u nekim slučajevima. Nakon informacije da Mađarska smanjuje broj porodica koji želi da primi, te da se i nakon legalnog prelaska neke od porodica suočavaju sa deportacijom posle završene azilne procedure, određeni broj porodica se odlučuje za napuštanje kampova I pokušaje prelaska granica ilegalnim putem. Oni žele da nastave put ka nekoj od zemalja Evropske unije, izlažući sebe i svoje porodice rizicima po zdravlje i bezbednost tokom boravka na otvorenom, u parkovima ili okolini željezničkih  I autobuskih stanica na granici sa Bosnom, Hrvatskom I Mađarskom. Kroz razgovore sa ovim porodicama, službenici APC saznaju da oni samo žele da ponovo uspostave kontrolu nad svojim životom, da ostvare svoj cilj, a to je da obezbede svojoj deci bezbednu i sigurnu egzistenciju u nekoj od sigurnih zemalja EU.

Prilikom redovnog obilaska otvorenih lokacija na severnoj granici, naši mobilni timovi svakodnevno dolaze u susret sa migrantima koje informišemo o njihovim pravima. Pored toga, ukoliko službenici APC uoče porodice sa malom decom, pruža im se prilika za razgovor, i ukoliko je potrebno, interveniše se pozivanjem nadležnih institucija, kao što su Domovi zdravlja ili Centri za socijalni rad, kako bi ova lica imala pristup zaštiti i podršci, ukoliko psihosocijalni I pravni službenici APC procene da se nalaze u zabrinjavajućem psiho-fizičkom stanju, naročito ako su u pitanju deca.

Prilikom redovnih obilazaka kampova na severu Srbije, službenici APC-a su se susreli sa iranskim porodicama koje borave u kampovima u Šidu I Adaševcima, u blizini hrvatske granice, kao i sa jednom porodicom iz Avganistana, koje su sa psihosocijalnim službenicima podelile svoje priče. Govorili su kako im ponestaje strpljenja da čekaju na “mađrsku listu”, te uprkos rizicima planiraju da krenu dalje na neizvestan put, napuštajući sigurnost kampova. Jedna od tih porodica koja se u Srbiji nalazi dve godine ne želi više da čeka, jer kako kažu, više ne veruju da će biti pozvani radi premeštaja u Mađarsku. U Srbiju su stigli iz Kunduza, u Avganistanu, bežeći od svakodnevnog nasilja i sukoba.

Prema saznanjima službenika APC-a, iranske porodice sa malom decom koje borave u kampovima u Adaševcima i Šidu, svakodnevno odlaze peške preko Hrvatske i pokušavaju da uđu u Mađarsku, i neretko bivaju zaustavljeni, maltretirani i ilegalno vraćeni nazad u Srbiju.